Specijalna edukacija i rehabilitacija – Studij na Pedagoškom fakultetu

Šta nudi studij specijalne edukacije i rehabilitacije

Studijski program Specijalna edukacija i rehabilitacija (SER) nastao je kao odgovor na potrebe Crne Gore za visokoobrazovanim stručnjacima sposobnim da odgovore na izazove pojedinca i društva. Kreiran je na osnovu domaćih i međunarodnih iskustava, uz primjenu savremenih naučnih dostignuća i dobre prakse visoko rangiranih univerziteta.

Program je usklađen sa naučnom granom Obrazovne nauke – uža oblast Specijalno obrazovanje – i pruža studentima cjelovita znanja i vještine potrebne za rad u različitim segmentima specijalne edukacije i rehabilitacije. Nastava se odvija primjenom savremenih metoda, uz uvažavanje individualnih razlika i podsticanje razvoja različitih sposobnosti i stilova učenja.

Kao integrisani akademski program u trajanju od pet godina (300 ECTS), SER obuhvata dva modula: Razvojne smetnje i poremećaji te Logopedija i surdologija. S obzirom na širinu i složenost ove oblasti, program predstavlja osnovu za razvoj specijalizovanih profila stručnjaka, osnažujući obrazovni i rehabilitacioni sistem Crne Gore.

Naziv studijskog programa	SPECIJALNA EDUKACIJA I REHABILITACIJA
Šifra studijskog programa	SP-SER
Stečeno akademsko zvanje	Master specijalne edukacije i rehabilitacije – 300 ECTS – (uz naznaku modula)
Stečeno akademsko zvanje – engleski	Master of Science in Special education – 300 ECTS points Skraćeno: MSc in Special Education
Naučna oblast	Društvene nauke
Naučna grana	Obrazovne nauke
Uža naučna oblast	Specijalno obrazovanje
Nivo studija	VII 2 – 300 ECTS bodova

Nastavni plan i program studijskog programa Specijalna edukacija i rehabilitacija zasniva se na savremenim naučnim saznanjima i pedagoškom iskustvu, u skladu sa praksom srodnih fakulteta u Evropi i regionu. Posebna pažnja posvećena je uvažavanju kulturnih specifičnosti i tradicije u obrazovanju stručnjaka iz ove oblasti.

Struktura programa obezbjeđuje sklad između didaktičko-metodičkih, pedagoško-psiholoških, opšteobrazovnih i stručnih predmeta, uz obaveznu stručnu praksu. Time se studentima omogućava sticanje znanja i vještina potpuno usklađenih sa zahtjevima profesije i ulogom koju će imati u društvu.

Nastava se realizuje kroz predavanja, vježbe, konsultacije i rad na projektima, uz kombinaciju klasične i online nastave putem elektronske platforme. Tokom svakog semestra studenti aktivno učestvuju u nastavnom procesu, izrađuju seminarske radove, polažu kolokvijume i završne ispite.

Program se sastoji od obaveznih predmeta koji daju osnovna stručna znanja i izbornih predmeta koji razvijaju dodatne kompetencije u skladu sa izabranim modulom. Praktična nastava i stručna praksa omogućavaju studentima da stečeno teorijsko znanje primijene u realnim uslovima rada.

Kombinacija kvalitetnog nastavnog kadra, savremenih nastavnih sredstava, dostupne IT opreme i pažljivo odabrane literature obezbjeđuje da program bude realizovan na nivou najprestižnijih institucija. Time se studentima pruža jednostavan, ali kvalitetan put ka sticanju kompetencija potrebnih za profesionalni uspjeh.

Prva godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-001	Osnovi anatomije sa fiziologijom	1	2	2	6
SER-002	Razvojna psihologija	1	2	2	6
SER-003	Opšta pedagogija	1	2	1	6
SER-004	Osnovi neuropsihologije	1	2	3	7
SER-005	Izborni predmeti: 1.Engleski jezik 1. 2.Didaktika	1	2	2	5
SER-006	Uvod u specijalnu edukaciju i rehabilitaciju	2	2	2	6
SER-007	Biološke osnove ponašanja	2	2	2	6
SER-008	Fizičko i zdravstveno vaspitanje	2	2	2	4
SER-009	Humana genetika	2	3	2	6
SER-010	Neurologija	2	2	1	5
SER-011	Izborni predmeti: 1.Plivanje 2.Istorija defektologije	2	3	2	3

Druga godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-012	Opšta procjena u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji nivo I	3	2	3	6
SER-013	Osnovi tiflologije	3	2	1	5
SER-014	Osnovi somatopedije	3	2	2	5
SER-015	Osnovi oligofrenologije	3	2	2	5
SER-016	Osnovi surdoaudiologije	3	2	2	5
SER-017	Izborni predmeti: 1.Sociologija marginalnih grupa 2. Uvod u etiku	3	2	1	4
SER-018	Etiologija i ispoljavanje kognitivnih smetnji	4	3	2	7
SER-019	Etiologija i procjena poremećaja u razvoju govora i jezik	4	2	2	6
SER-020	Etiologija i procjena emocionalnih i socijalnih stanja	4	2	2	7
SER-021	Etiologija i procena poremećaja kod senzo -motoričkog razvoja	4	2	3	6
SER-022	Izborni predmeti: 1.Poremećaji u razvoju kod slijepe i slabovide djece 2. Oštećenje sluha i govora-savremena personalna pomagala	4	2	2	4

Treća godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-023	Procjena i pristupi u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji nivo II	5	2	2	6
SER-024	Znakovni jezik A1	5	2	3	7
SER-025	Rana intervencija	5	2	2	7
SER-026	Program i metode rada sa slepom I slabovidom decom	5	2	2	6
SER-027	Izborni predmeti: 1.Bihevioralni tretmani u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji 2.Specifične smetnje u učenju	5	2	2	4
SER-028	Multidisciplinarni pristup u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji	6	2	3	7
SER-029	Senzorna intergracija gluve i nagluve dece /osoba	6	3	3	6
SER-030	Asistivne tehnologije za osobe sa senzomotoričkim smetnjama	6	2	2	6
SER-031	Asistivne tehnologije za osobe sa govorno jezičkim poremećajima	6	2	2	6
SER-032	Izborni predmeti: 1. Psihologija ličnosti 2. Savetodavni rada sa roditelјima	6	2	1	5

Četvrta godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-033	Metodologija pedagoškog istraživanja	7	2	2	6
SER-034	Psihologija osoba sa smetnjama u razvoju	7	2	2	5
SER-035	Komunikacija u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji	7	2	2	5
SER-036	Izborni predmeti: 1. . Sport i osobe sa invaliditetom 2. Pedagogija Marije Montesori	7	2	2	5
SER-037	Praksa	7	–	8	5
SER-038	Inkluzija u obrazovanju	8	2	2	4
SER-039	Individualni plan i program	8	2	2	7
SER-040	Metode učenja Brajevog pisma	8	2	2	6
SER-041	Podrška osobama sa invaliditetom	8	2	2	7
SER-042	Izborni predmeti: 1. Mediji, društvene mreže i marginalizovane grupe 2.Kreativne radionice	8	2	2	6

Peta godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-044	Metodika nastave maternjeg jezika	9	2	2	5
SER-045	Učenje i poučavanje osoba sa višestrukim teškoćama	9	2	2	6
SER-046	Vokalno instrumentalna nastava	9	2	2	5
SER-047	Metodika nastave prirode i društva	9	2	2	6
SER-048	Izborni predmeti: 1. Metodika nastave likovne kulture 2. Vannastavne aktivnosti	9	2	2	3
SER-049	Praksa	9	–	8	5
SER-050	Znakovni jezik A2	10	2	2	5
SER-051	Profesionalna rehabilitacija i zapošljavanje osoba sa invaliditetom	10	2	2	6
SER-052	Izborni predmeti: 1.Socijalna politika 2. Volonterski rad	10	2	2	3
SER-053	Praksa	10	–	8	6
SER-054	Završni rad	10	–	–	10

Prva godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-001	Osnovi anatomije sa fiziologijom	1	2	2	6
SER-002	Razvojna psihologija	1	2	2	6
SER-003	Opšta pedagogija	1	2	1	6
SER-004	Osnovi neuropsihologije	1	2	3	7
SER-005	Izborni predmeti: 1.Engleski jezik 1. 2.Didaktika	1	2	2	5
SER-006	Uvod u specijalnu edukaciju i rehabilitaciju	2	2	2	6
SER-007	Biološke osnove ponašanja	2	2	2	6
SER-008	Fizičko i zdravstveno vaspitanje	2	2	2	4
SER-009	Humana genetika	2	3	2	6
SER-010	Neurologija	2	2	1	5
SER-011	Izborni predmeti: 1.Plivanje 2.Istorija defektologije	2	3	2	3

Druga godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-012	Opšta procjena u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji nivo I	3	2	3	6
SER-013	Osnovi tiflologije	3	2	1	5
SER-014	Osnovi somatopedije	3	2	2	5
SER-015	Osnovi oligofrenologije	3	2	2	5
SER-016	Osnovi surdoaudiologije	3	2	2	5
SER-017	Izborni predmeti: 1.Uvod u sociologiju sa sociologijom marginalnih grupa 2. Mediji, društvene mreže i marginalizovane grupe	3	2	1	4
SER-018	Etiologija i ispoljavanje kognitivnih smetnji	4	3	2	7
SER-019	Etiologija i procjena poremećaja u razvoju govora i jezik	4	2	2	6
SER-020	Etiologija i procjena emocionalnih i socijalnih stanja	4	2	2	7
SER-021	Etiologija i procena poremećaja kod senzo -motoričkog razvoja	4	2	3	6
SER-022	Izborni predmeti: 1.Psihologja slijepih i slabovidih 2.Psihologija gluvih I nagluvih	4	2	2	4

Treća godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-023	Poremećaji u komunikaciji	5	2	2	6
SER-024	Fonijatrija	5	2	2	7
SER-025	Poremećaj glasa – Fonopedija	5	2	2	6
SER-026	Asistivne tehnologije za djecu sa smetnjama u razvoju	5	2	2	6
SER-027	Izborni predmeti: 1. Timski pristup u radu 2. Kreativne radionice	5	2	2	5
SER-028	Razvoj govora i jezika	6	2	3	6
SER-029	Dijagnostika u logopediji	6	2	2	7
SER-030	Fonetika	6	2	2	7
SER-031	Opšta audiologija	6	2	2	6
SER-032	Izborni predmeti: 1. Profesionalna rehabilitacija i zapošljavanje osoba sa invaliditetom 2. Informatika	6	2	2	4

Četvrta godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-033	Audiologija sa vestibulologijom	7	2	3	6
SER-034	Poremećaji fluentnosti govora		2	2	6
SER-035	Artikulaciono fonološki poremećaji govora	7	2	3	7
SER-036	Jezički poremećaji kod dece	7	2	2	6
SER-037	Izborni predmeti: 1. Alternativna i augmentativna komunikacija 2.Poremećaji govora kod dece sa senzornim oštećenjim	7	2	1	5
SER-038	Metodologija pedagoškog istraživanja	8	2	2	6
SER-039	Disfagija	8	2	2	7
SER-040	Neurogena patologija verbalne komunikacije	8	2	2	7
SER-041	Izborni predmeti: 1. Dvojezičnost 2. Poremećaji glasa kod vokalnih profesionalaca	8	2	2	4
SER-042	Praksa	8	–	8	6

Peta godina

Šifra	Predmet	Semestar	P	V	ECTS
SER-044	Metodika školskog rada sa gluvom i nagluvom djecom	9	2	2	6
SER-045	Osnove verbotonalne metode	9	2	2	5
SER-046	Afaziologija	9	2	2	6
SER-047	Znakovni jezik A2	9	2	2	5
SER-048	Izborni predmeti: 1. Psihologija osoba sa invaliditetom 2. Vannastavne aktivnosti	9	2	2	3
SER-049	Praksa	9	–	8	5
SER-050	Rehabilitacija slušanja i govora	10	2	2	6
SER-051	Biomedicinski aparati i uređaji u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji	10	2	2	5
SER-052	Izborni predmeti: 1. Suportivne tehnike u rehabilitaciji 2. Rehabilitacija govora i jezika kod traumatskih oštećenja mozga	10	2	2	3
SER-053	Praksa	10	–	8	6
SER-054	Završni rad	10	–	–	10

Ciljevi studijskog programa

Оsnovni ciljevi su:

upoznavanje studenata sa fundamentalnim naučnim saznanjima u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji kao samostalnoj nauci u sistemu njenih disciplina i subdisciplina;

upoznavanje studenata sa teorijskim osnovama i praktičnim problemima vaspitanja i obrazovanja djece i omladine sa smetnjama u razvoju;

upoznavanje studenata sa opštim pedagoškim, psihološkim, didaktičkim i metodičkim principima, kao osnovom za razumijevanje specifičnosti vaspitnoobrazovnog rada sa osobama sa smetnjama u razvoju;

znanja stečena kroz predmete iz oblasti medicinske struke treba da osposobe studente da shvate prirodu poremećaja i smetnji u razvoju na čijoj edukaciji i rehabilitaciji radi specijalni edukator i rehabilitator;

usvajanje znanja o uzrocima, prevalenciji, incidenciji, vidovima, načinu ispoljavanja i posljedicama teškoća u razvoju;

sticanje znanja i vještina za sprovođenje opšte procjene u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji (tzv. defektološka dijagnostika);

ovladavanje znanjima kojima će se moći razumjeti specifičnosti pojedinih aspekata smetnnji u razvoju, a zbog kojih osobe sa smetnjama u razvoju nailaze na prepreke u socijalnoj sredini;

ovladavanje znanjima i vještinama u domenu procesa vaspitanja i obrazovanja osoba sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju;

sticanje znanja i vještina neophodnih za razumijevanje principa individualizacije i realizaciju vaspitno-obrazovnog procesa sa djecom i omladinom sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju;

ovladavanje znanjima i vještinama u oblasti profesionalnog osposobljavanja i socijalne integracije osoba sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju;

sticanje znanja i vještina u oblasti savjetovanja, koje omogućavaju aktivno učešće u stručnom timu za pomoć osobama sa smetnjama u razvoju i njihovim roditeljima;

ovladavanje znanjima i vještinama neophodnim za učestvovanje u timu za izradu i praćenje individualnog plana podrške za djecu i odrasle osobe sa smetnjama u razvoju;

usvajanje stavova i profesionalne etike koja omogućava konstruktivan način sagledavanja potreba osoba sa teškoćama u razvoju;

razvijanje sposobnosti promovisanja prava osoba sa teškoćama u razvoju u lokalnoj zajednici i širem društvenom okruženju;

razvijanje profesionalno odgovornog ponašanja u svim etapama i prema svim učesnicima procesa edukacije i rehabilitacije;

osposobljavanje za upotrebu informaciono-komunikacionih tehnologija u sticanju i primjeni znanja;

osposobljavanje i motivisanje studenata za kontinuirano stručno usavršavanje;

osposobljavanje studenata da permanentno prate tokove razvoja struke u oblasti defektologije;

obrazovanje kadra za rad i zapošljavanje u vaspitno obrazovnim, socijalnim, ali i zdravstvenim ustanovama, na sudu kod zaštite prava osoba sa smetnjama u razvoju, ustanovama za mentalno zdravlje i savjetovalištima, ustanovama nevladinog sektora, privatnoj praksi, istraživačkim centrima i dr, kao i za bavljenje naučno istraživačkim radom.

Razvojne smetnje i poremećaji

Ciljevi modula su:

Sticanje znanja i vještina o etiologiji, ispoljavanju i procjeni kognitivnih smetnji, poremećaja u komunikaciji, kod poremećaja emocionalnih i socijalnih stanja, kao i poremećaja senzomotoričkog razvoja;

usvajanje znanja o uzrocima, prevalenciji, incidenciji, vidovima, nivoima, načinu ispoljavanja i posledicama smetnji i poremećaja vida, sluha, motoričkih, senzomornih smetnji;

procjena i tretman osoba sa IO, sa smetnjama u emocionalnom i socijalnom polju, specifičnim smetnjama u učenju i višestrukim smetnjama;

razumijevanje i primjena rezultata naučnih istraživanja, metoda, stručnih pristupa u radu sa osobama sa teškoćama u razvojua;

rad u inkluzivnom obrazovnom okruženju, izradi i sprovođenju Individualnog obrazovnog plana (IOP);

razumijevanje osnovnih metodičkih i metodoloških principa i postupaka u vaspitnoobrazovnom radu;

učešće u svim fazama profesionalnog i radnog osposobljavanja i socijalne integracije osoba sa teškoćama u razvoju;

osposobljavanje studenata za sprovođenje metodoloških i metodičkih adaptacija pri izvođenja nastave;

osposobljavanje studenata za realizaciju nastavnih i vannastavnih aktivnosti za pojedine učenike ili grupe učenika sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju;

osposobljavanje studenata za izradu planova za korektivno-stimulativni rad sa učenicima sa smetnjama u razvoju;

osposobljavanje studenata za sprovođenje individualnih obrazovnih planova i pružanje posebne podrške učenicima sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju i poremećaja koji se školuju po individualizovanoj nastavi i individualnom obrazovnom planu;

ovladavanje znanjima i vještinama za primjenu preventivnih programa u porodici, školi i lokalnoj zajednici;

ovladavanje znanjima i vještinama u oblasti profesionalnog osposobljavanja i socijalne integracije osoba sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvoju;

sticanje bazičnih znanja i vještina u oblasti savjetovanja, koje omogućavaju aktivno učešće u stručnom timu za pomoć djeci (i njihovim roditeljima) i osobama sa različitim tipovima i nivoima smetnji u razvojutokom cijelog života;

osposobljavanje za procjenu, planiranje i primjenu mjera, usluga i intervencija u oblasti zaštite djece, ali i odraslih osoba sa smetnjama;

osposobljavanje za izbor odgovarajućih tehnika pretprofesionalne procjene, primjenu metoda i oblika profesionalne obuke, procjenu preostale radne sposobnosti i rad sa odraslim osobama sa smetnjama i poremećajima u razvoju.

Logopedija i surdologija

CIljevi modula su:

podsticanje stručne i naučne radoznalosti budućih logopeda.

osposobljavanje nezavisnih stručnjaka čije se središnje aktivnosti ostvaruju na području prevencije, procjene i intervencije u slučajevima poremećaja humane komunikacije, njihovog tretmana te naučnog istraživanja (definicija svjetskog udruženja logopeda i fonijatara – IALP-a, The International Association of Logopedics and Phoniatrics: Guidelines for initial education in logopedics, 1993).
osposobljavanje kroz:
usvajanje znanja o fenomenologiji i etiologiji poremećaja govora, jezika i komunikacije;
sticanje znanja iz oblasti prevencije, rane detekcije i dijagnostike govornih i jezičkih poremećaja;
ovladavanje znanjima i vještinama potrebnim za uzimanje logopedske anamneze i donošenje logopedskog zaključka i dijagnoze;
razvijanje sposobnosti i vještina potrebnih za primjenu savremenih metoda i procedura u postupku dijagnostičke procjene;
razvijanje sposobnosti za koncipiranje i izradu programa i metoda tretmana govornih i jezičkih poremećaja;
sticanje znanja i vještina za primjenu specifičnih metoda tretmana u procesu habilitacije i rehabilitacije osoba sa poremećajima govornih i jezičkih funkcija;
ovladavanje znanjima i vještinama za rad u centrima za govornu patologiju, centrima za medicinsku rehabilitaciju, neurološkim odjeljenjima i klinikama, otorinolaringološkim odjeljenjima i klinikama, pedijatrijskim klinikama.domovima zdravlja, razvojnim savjetovalištima, ustanovama za mentalno zdravlje i gerijatrijskim ustanovama;
ovladavanje znanjima i vještinama za izvođenje logopedskog rada u predškolskim ustanovama i osnovnim školama;
ovladavanje znanjima i vještinama za rad na detekciji, dijagnostici i tretmanu poremećaja verbalne i neverbalne komunikacije kod osoba sa potrebom za posebnom podrškom.
ovladavanje znanjima i vještinama za izvođenje logopedskog rada sa višestruko ometenim osobama.
ovladavanje znanjima i vještinama za primjenu i razvijanje asistivne tehnologije u radu sa osobama koje imaju poremećaje govornih i jezičkih funkcija.
razvijanje sposobnosti i vještina za timski rad sa stručnjacima iz dodirnih naučnih oblasti.
razvijanje sposobnosti za izvođenje logopedskog rada u istraživačkim centrima.

Ishodi studijskog programa

Ključne specifične kompetencije studenta koji uspješno završi integrisani akademski studij Specijalna edukacija i rehabilitacija omogućiće mu da:

vrši odabir, koncipira i sprovodi modele aktivne participacije osobe u široj društvenoj zajednici;

Primjenjuje znanja u procesu funkcionalne procjene razvojnih smetnji i teškoća u edukaciji i rehabilitaciji, a zasnovano na modelu ljudskih prava;

osmišljava i neposredno sprovodi mjere funkcionalne identifikacije, tretmana i podrške u odnosu na smetnje i teškoće u razvoju;

povezuje i primjenjuje u praksi opšta naučna znanja, savremene pristupe, principe individualizacije, univerzalnog dizajna u oblasti od značaja za razvoj, učenje, socijalno funkcionisanje i rad sa osobama sa smetnjama i teškoćama u razvoju;

neposredno primjenjuje znanja kao pružalac različitih usluga u oblasti dječije i socijalne zaštite, rada, profesionalne orijentacije, karijernog vođenja, radnog osposobljavanja, zapošljavanja; savjetuje i sprovodi obuke za kadar u oblasti socijalne i dječije zaštite.

Razvojne smetnje i poremećaji

Student će biti osposobljen da:

Primjenjuje fundamentalna naučna saznanja u defektologiji kao samostalnoj nauci u sistemu njenih disciplina i subdisciplina, u skladu sa etičkim normama nediskriminacije i stručnim kodeksom;
Primjenjuje i praktikuje znanja o uzrocima, prevalenciji, incidenciji, vidovima, načinu ispoljavanja, intervencijama kod smetnji u razvoju;
Sprovodi programe ranog prepoznavanja, rane intevencije, tretmana i podrške djeci sa smetnjama u razvoju i u riziku i njihovim porodicama;
Osmišljava, sprovodi i koordinira individualni i grupni rad sa osobama sa smetnjama u razvoju;
Realizuje neposredan rad sa djecom sa smetnjama u razvoju;
U radu primjenjuje adekvatne pristupe, asistivnu tehnologiju i druge vidove komunikacije sa različitim tipovma i nivoima smetnji u razvoju (potpomognuta komunikacija, znakovni jezik itd.);
Primjenjuje znanja i vještine u oblasti znanja i vaspitanja, dječije i socijalne zaštite, radne zaštite i funkcionisanja, habitacije i rehabilitacije, u odnosu na uzrasne potrebe osoba sa smetnjama u razvoju;
Timski radi i sarađuje sa ustanovama, udruženjima od značaja za funkcionisanje osoba sa smetnjama u razvoju;
Kreira inkluzivnu kulturu i praksu u socijalnoj sredini, promoviše pristup baziran na ljudskim pravima, utiče na prevenciju, uključivanje, učestvovanje i poboljšanje kvaliteta života osoba sa* smetnjama u razvoju.

Student stiče viša znanja i vještine strateškog planiranja, kreiranja, rukovođenja i procjene u oblastima prevencije, procjene tretmana i obrazovanja djece i osoba sa razvojnim teškoćama; koristi inostranu i domaću naučnu i savremenu literaturu u ovoj oblasti, uči i ima pozitivan stav o potrebi stalnog stručnog usavršavanja; bavi se istraživačkim radom; razumije primjenjivost savremenih i naučno dokazanih postupaka i metoda u radu, prije svih, sa komunikativnim i kognitivnim teškoćama i ovlada potrebnim znanjima za primjenu istih u sopstvenom radu; aktivno učestvuje, primjenjuje i kritički razmišlja pri donošenju dijagnostičkih, tretmanskih i obrazovnih odluka u multidisciplinarnom timu; predlaže, kreira individualne programe tretmana i obrazovanja za djecu i osobe sa smetnjama u razvoju; primjenjuje i procjenjuje uspješnost savremenih načina rada sa osobama sa razvojnim teškoćama; koristi se specijalizovanim teorijskim i praktičnim znanjima u oblasti smetnji u razvoju; u kontekstu metodologije naučnog istraživanja samostalno priprema naučni rad.

Logopedija i surdologija

Student će biti osposobljen da:

Vlada znanjem o fenomenologiji i etiologiji govora, jezika i komunikacije;
Koristi znanja iz oblasti prevencije, rane detekcije i dijagnostike govornih i jezičkih poremećaja kod osoba sa potrebom za posebnom podrškom;
Vlada znanjima i vještinama potrebnim za postupak dijagnostičke procjene, odnosno za uzimanje logopedske anamneze i donošenje logopedskog zaključka i dijagnoze;
Koncipira i izrađuje programe i primjenjuje metode tretmana govornih i jezičkih poremećaja, odnosno da vodi postupak habilitacije i rehabilitacije govornih i jezičkih funkcija;
Razumije i koristi se znakovnim jezikom u situacijama kada je potrebno osigurati učešće osoba sa teškoćama u razvoju u životu socijalne sredine;
Primjenjuje znanje i vještine za rad u centrima za govornu patologiju, centrima za medicinsku rehabilitaciju, neurološkim odjeljenjima i klinikama, pedijatrijskim klinikama, domovima zdravlja, razvojnim savjetovalištima, ustanovama za mentalno zdravlje i gerijatrijskim ustanovama;
Primjenjuje stečena znanja u ulozi tumača za znakovni jezik, u pravosudnom sistemu.

Praksa

Praktična nastava je sastavni dio studijskog programa i odvija se tokom četvrte i pete godine studija.

Nakon završene četvrte godine, studenti pohađaju jednomjesečnu praksu (30 dana) podijeljenu u tri segmenta: deset dana u ustanovama koje se bave osobama sa intelektualnim teškoćama, deset dana u ustanovama za rad sa osobama sa motoričkim poremećajima i hroničnim bolestima, te deset dana u ustanovama koje se bave osobama sa oštećenjima vida, sluha i govora.

Praktična obuka obuhvata rad u specijalnim školama, redovnim školama sa inkluzivnim odjeljenjima, kao i u organizacijama civilnog sektora koje pružaju podršku djeci i odraslima sa smetnjama u razvoju. Studenti praksu mogu obaviti i u ustanovama svog mjesta prebivališta, ukoliko postoje uslovi i potpisani sporazumi o saradnji.

Nakon završene pete godine, studenti obavljaju dodatnu jednomjesečnu praksu (30 dana) u uslovima inkluzivnog obrazovanja, primjenjujući stečena znanja i vještine u realnom radnom okruženju.

Razvojne smetnje i poremećaji

Stručna praksa se realizuje u ustanovama koje se bave radom sa djecom i osobama sa intelektualnim teškoćama, autizmom, motoričkim i kombinovanim smetnjama. Praksa uključuje učestvovanje u izradi i primjeni individualnih planova podrške, realizaciju edukativno-rehabilitacionih aktivnosti i rad u multidisciplinarnim timovima. Praksa se organizuje u ustanovama kao što su: JU Resursni centar za djecu i osobe sa intelektualnim smetnjama i autizmom “1. jun” – Podgorica,JU Resursni centar za djecu i mlade “Podgorica”,kao i u inkluzivnim odjeljenjima redovnih škola i centrima za dnevni boravak.

Cilj prakse: Osposobiti studente za rad sa djecom i osobama sa intelektualnim teškoćama, autizmom, motoričkim i kombinovanim smetnjama, kao i za ranu intervenciju i inkluzivnu edukaciju.

Logopedija i surdologija

Praksa se realizuje u ustanovama specijalizovanim za procjenu, dijagnostiku i tretman govornih, jezičkih i slušnih poremećaja. Studenti stiču iskustva u vođenju logopedske anamneze, primjeni dijagnostičkih postupaka, provođenju tretmana, te upotrebi znakovnog jezika i asistivnih tehnologija. Praksa se sprovodi u: JU Resursni centar za sluh i govor “Dr Peruta Ivanović” – Kotor,logopedskim kabinetima domova zdravlja,razvojnim savjetovalištima (npr. u Podgorici, Nikšiću, Beranama), te u fonijatrijskim i pedijatrijskim službama zdravstvenih ustanova.

Cilj prakse:
Osposobiti studente za procjenu, dijagnostiku i tretman govornih, jezičkih i slušnih poremećaja te za upotrebu asistivne tehnologije i alternativne komunikacije. Ovakva podjela prakse po modulima doprinosi jasnoći profesionalne orijentacije studenata, funkcionalnom povezivanju teorije i prakse, te većem stepenu osposobljenosti u skladu sa potrebama sistema obrazovanja, zdravstva i socijalne zaštite.